Skarga organizacji konsumenckich na greenwashing linii lotniczych
W dniu dzisiejszym Europejska Organizacja Konsumencka (BEUC) i 22 organizacje członkowskie z 18 krajów złożyły skargę do Komisji Europejskiej i sieci organów ochrony konsumentów (CPC), potępiając wprowadzające w błąd oświadczenia 17 europejskich linii lotniczych (1) dotyczące klimatu. Zgodnie z analizą prawną zleconą przez BEUC takie roszczenia naruszają unijne przepisy dotyczące zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych. (2)
Wzywamy do przeprowadzenia ogólnoeuropejskiego dochodzenia w tej sprawie oraz do zaprzestania przez wymienione linie lotnicze – i cały sektor – twierdzeń, które sprawiają wrażenie, że latanie jest zrównoważone. Jest to nieprawda, ponieważ latanie nie jest zrównoważone i nie będzie takim w najbliższej przyszłości. W przypadku gdy linie lotnicze zaproponowały konsumentom uiszczenie dodatkowych „zielonych” opłat na podstawie wprowadzających w błąd twierdzeń, organy odpowiedzialne za współpracę w dziedzinie ochrony konsumentów powinny zwrócić się do linii lotniczych o zwrot kosztów swoim klientom.
Przykłady praktyk wprowadzających w błąd
Członkowie BEUC zidentyfikowali liczne przykłady wprowadzających w błąd praktyk skierowanych do konsumentów:
– Twierdzenia, że płacenie dodatkowych opłat może „zrównoważyć”, „zneutralizować” lub „zrekompensować” emisje CO2 z lotu, są niezgodne ze stanem faktycznym, ponieważ korzyści klimatyczne wynikające z działań kompensacyjnych są wysoce niepewne, podczas gdy szkody spowodowane przez emisje CO2 z podróży lotniczych są pewne.
– Linie lotnicze wprowadzają konsumentów w błąd, pobierając od nich wyższe opłaty, aby przyczynić się do rozwoju „zrównoważonych paliw lotniczych” (SAF): takie paliwa nie są gotowe do wprowadzenia na rynek, a niedawno przyjęte prawodawstwo UE wyznacza bardzo niskie cele dotyczące tego, ile powinny one stanowić w koszyku paliwowym samolotów. Oznacza to, że dopóki SAF nie będą masowo dostępne – po 2040 roku – będą one w najlepszym razie stanowić jedynie niewielki udział w zbiornikach nafty lotniczej w samolotach. (3)
– Sugerowanie, że podróże lotnicze mogą być „zrównoważone”, „odpowiedzialne” i „ekologiczne” jest zwodnicze. Żadna ze strategii stosowanych przez sektor lotnictwa nie jest obecnie w stanie zapobiec emisji gazów cieplarnianych. Ważne jest, aby położyć kres tym oświadczeniom, ponieważ w nadchodzących latach wraz ze wzrostem ruchu lotniczego emisje będą rosły. (4)
Czy latanie może być „zielone”?
Ursula Pachl, zastępca dyrektora generalnego BEUC, skomentowała:
„Kiedy jest jasne, że podróże lotnicze powodują znaczny i rosnący udział w emisji gazów cieplarnianych, trudno uwierzyć, że linie lotnicze swobodnie wabią konsumentów komunikatami przyjaznymi dla klimatu, takimi jak „kompensacja CO2” lub „neutralność pod względem emisji CO2”. Wzywamy władze do wzięcia sprawy w swoje ręce i rozprawienia się z tą praktyką greenwashingu, która poważnie wprowadza konsumentów w błąd.
Niezależnie od tego, czy zapłacisz „zieloną taryfę”, czy nie, twój lot nadal będzie emitował szkodliwe dla klimatu gazy. W najbliższym czasie rozwiązania technologiczne mające na celu dekarbonizację lotnictwa nie staną się rzeczywistością na masową skalę, więc przedstawianie latania jako zrównoważonego środka transportu jest czystym greenwashingiem. W czasach, gdy wiele osób chce podróżować w sposób bardziej zrównoważony, linie lotnicze powinny przestać oferować konsumentom fałszywy spokój ducha.
Przesunięcie popytu konsumentów w kierunku bardziej zrównoważonych środków transportu ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia emisji. Linie lotnicze muszą przestać stwarzać konsumentom fałszywe wrażenie, że wybierają zrównoważony środek transportu. Ponadto decydenci muszą dążyć do rozwiązań, które zapewnią konsumentom niezawodne, atrakcyjne i zrównoważone alternatywy, takie jak wysokiej jakości dalekobieżne połączenia kolejowe”.
Organizacje konsumenckie uczestniczące w akcji
Organizacje członkowskie BEUC uczestniczące w tej akcji to: Arbeiterkammer (Austria), TestAchats/TestAankoop (Belgia); Асоциация Активни потребители (Bułgaria); Forbrugerrådet Tænk (Dania); CLCV i UFC-Que Choisir (Francja); Kuluttajaliitto – Konsumentförbundet ry (Finlandia); EKPIZO (Grecja); Tudatos Vásárlók Egyesülete (Węgry); Altroconsumo (Włochy); Forbrukerrådet (Norwegia); Fundacja Konsumentów i Federacja Konsumentów (Polska), DECO (Portugalia), Spoločnosti ochrany spotrebiteľov (Słowacja), Zveza potrošnikov Slovenije (Słowenia), ASUFIN, CECU i OCU (Hiszpania), Sveriges Konsumenter (Szwecja), Fédération romande des consommateurs (Szwajcaria). VZBV (Niemcy) wystosowało ostrzeżenia prawne do kilku przedsiębiorców wskazanych w spisie przewoźników lotniczych.
W Polsce akcja wspierana jest dodatkowo przez: Stowarzyszenie Ochrony Konsumentów Aquila, Stowarzyszenie dla Powiatu, Stowarzyszenie Euro-Concret, Fundacja Pro-Test, Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, członków Forum Organizacji Konsumenckich ForKon.
Przypisy
- W kolejności alfabetycznej: Air Baltic, Air Dolomiti, Air France, Austrian, Brussels Airlines, Eurowings, Finnair, KLM, Lufthansa, Norwegian, Ryanair, SAS, SWISS, TAP, Volotea, Vueling, Wizz Air.
- Zgodnie z dyrektywą o nieuczciwych praktykach handlowych (2005/29/WE).
- Zobacz komunikat prasowy Parlamentu Europejskiego „Fit for 55: Parliament and Council reach deal on greener aviation fuels”, 25.4.2023.
- Sprawozdanie EASA. Dostępne pod adresem: https://www.easa.europa.eu/en/newsroom-and-events/press-releases/european-aviation-environmental-report-2022-sustainability.
Więcej informacji o akcji i dokumentów źródłowych w języku angielskim można znaleźć na stronie BEUC tutaj: https://www.beuc.eu/green-flying
