Zamówiłem na stronie internetowej przedsiębiorcy część do samochodu. Po jej otrzymaniu stwierdziłem, że jednak nie jest ona mi potrzebna i postanowiłem skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyny. Sprzedawca jednak powiedział, że takie prawo mi nie przysługuje, gdyż on musiał ściągnąć tę część i dlatego jest ona sprowadzana na zamówienie. Zaś gdy towar jest na zamówienie, prawo do odstąpienia w ciągu 14 dni zgodnie z ustawą nie przysługuje. Czy sprzedawca ma rację?
Sprzedawca nie ma racji. W ustawie o prawach konsumenta, która reguluje prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, jest wprawdzie ustanowiony wyjątek, kiedy odstąpić od umowy nie można (chyba że umowa stanowi inaczej) i który potocznie określany jest wyjątkiem o „towarze na zamówienie” albo „towarze spersonalizowanym”. Jednakże to potoczne określenie zaczęło żyć własnym życiem wśród niektórych sprzedawców, a ich rozumienie tego wyjątku nie znajduje oparcia w tekście ustawy.
Wspomniany wyjątek dotyczy umów, gdy przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb. Zatem konsument nie może odstąpić od umowy, gdy zrobiono mu rzecz według jego pomysłu czy projektu, np. meble na wymiar lub gdy kupił on rzecz, która będzie służyć jego zindywidualizowanym potrzebom, np. gdy wygrawerowano napis na biżuterii czy zegarku albo gdy zrobiono na koszulce nadruk według pomysłu konsumenta.
Wyjątków nie wolno interpretować rozszerzająco i choć potoczne określenie może sugerować, że chodzi o każdy towar, który zamówić musi sprzedawca, to trzeba jednak opierać się na tekście ustawy, która nie daje podstaw do takiej rozszerzającej interpretacji.
Dlatego nie ma znaczenia, że sprzedawca nie miał towaru na stanie, lecz musiał towar dla konsumenta „ściągnąć”, czyli zamówić, jeśli tylko ten towar stanowił część ogólnej, kierowanej do nieoznaczonego kręgu osób, oferty przedsiębiorcy. Taki towar nie jest oczywiście ani zrobiony na zamówienie według specyfikacji konsumenta (bo produkcji nie zlecił konsument, a o specyfikacji zdecydował producent) ani nie służy jego zindywidualizowanym potrzebom (bo potrzeby posiadaczy jakiegokolwiek szeroko oferowanego modelu samochodu nie są na tyle unikalne, by uznać je za zindywidualizowane).
Podstawa prawna:
Art. 38 pkt 3 ustawy z 30 maja 2014 o prawach konsumenta
——————–
Porady prawne są dostępne bezpłatnie dla konsumentów w ramach Infolinii Konsumenckiej 801 440 220 / 22 290 89 16, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00. Obowiązują opłaty za połączenia wg taryfy operatora.
