Przepisy regulujące zasady odstąpienia od umów zawartych przez Internet (ustawa o prawach konsumenta) ściśle określają jakie koszty ponosi konsument w razie odstąpienia oraz w jakim zakresie ponosi on odpowiedzialność za towar. Jedynym przypadkiem, gdy ustawa mówi o odpowiedzialności konsumenta jest sytuacja, gdy doszło do zmniejszenia się wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy. Zatem co do zasady konsument, który korzysta z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, nie ponosi odpowiedzialności za uszkodzenie powstałe podczas odesłania rzeczy z powrotem do sprzedawcy. Warto przypomnieć, iż jedynym koniecznym i wystarczającym warunkiem odstąpienia jest wysłanie oświadczenia w ciągu 14 dni od otrzymania towaru (https://www.konsumenci.org/aktualnosci,termin-na-odstapienie-i-na-odeslanie-towaru-kupionego-w-internecie,,,314,1,50.html). Jeśli konsument złożył takie oświadczenie w terminie, odstąpienie od umowy jest skuteczne i sprzedawca nie może kwestionować skuteczności tego odstąpienia, także w sytuacji, gdy rzecz została uszkodzona w transporcie.
Należy podkreślić, iż ustawa o prawach konsumenta zakazuje ograniczania uprawnień konsumenta w niej zawartych. Dlatego nawet gdyby sprzedawca zastrzegł w swoim regulaminie, że konsument odpowiada za szkodę w transporcie, byłyby to postanowienia nieważne i niewiążące dla konsumenta.
Również przerzucenie ciężaru dochodzenia roszczeń od firmy kurierskiej na konsumenta nie ma oparcia w przepisach prawa. Kwestię tego, kto powinien dochodzić roszczeń od przewoźnika czyli firmy wykonującej usługę przewozu towarów, rozstrzygają przepisy ustawy – Prawo przewozowe. Zgodnie z tymi przepisami uprawnienia reklamacyjne wobec przewoźnika przysługują adresatowi przesyłki, jeśli tylko odebrał on przesyłkę, choćby z zastrzeżeniami. Dlatego w przedstawionym przypadku kupujący nie tylko nie musi składać reklamacji do firmy kurierskiej ale wręcz nie może on tego zrobić. W momencie odbioru przesyłki uprawnienia reklamacyjne wobec firmy kurierskiej przeszły na sprzedawcę-odbiorcę.
Na koniec trzeba zaznaczyć, iż konsument korzystając z prawa do odstąpienia w ciągu 14 dni musi zachować należytą staranność i współdziałać ze sprzedawcą. Te obowiązki są o tyle ważne w kontekście omawianego przypadku, że firma kurierska może na przykład odrzucić reklamację ze względu na brak, niedostateczność lub wadliwość opakowania przesyłki. Jeśli reklamacja sprzedawcy do firmy kurierskiej zostanie odrzucona z tej przyczyny, sprzedawca będzie mógł skierować roszczenie odszkodowawcze do konsumenta, który nieprawidłowo zapakował przesyłkę. Dlatego zawsze konsument musi pamiętać, że choć co do zasady nie odpowiada za szkody powstałe w transporcie, nie zwalnia go to z obowiązków nałożonych na niego jako na nadawcę (a więc właśnie prawidłowego opakowania czy oznaczenia przesyłki).
Podstawy prawne:
– ustawa z 30 maja 2014 o prawach konsumenta: art. 34 ust. 4 (zakres odpowiedzialności konsumenta) oraz art. 7 (zakaz ograniczania uprawnień konsumenta wynikających z ustawy)
– ustawa z 15 listopada 1984 – Prawo przewozowe: art. 75 ust. 3 pkt 2 lit. b w związku z art. 53 ust. 4 (nabycie uprawnień reklamacyjnych przez odbiorcę w momencie odbioru przesyłki)
– Kodeks cywilny : art. 354 i 355 § 1 (obowiązek współdziałania między kontrahentami oraz obowiązek zachowania należytej staranności)
———————
Porady prawne są także dostępne bezpłatnie dla konsumentów w ramach Infolinii Konsumenckiej 801 440 220 / 22 290 89 16,
od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00. Obowiązują opłaty za połączenia wg taryfy operatora.
———————
Polecamy pierwszy raport z niezależnych badań prodkutów: Prześwietlamy Kasze Gryczane, który Fundacja Konsumentów przygotowała we współpracy z Programem FoodRentgen. Raport jest do pobrania jest tutaj.
