Aby odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności należy zastanowić się jaki charakter prawny ma ogłoszenie na stronie sklepu internetowego. Może być ono bowiem zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego uznane za ofertę lub tylko zaproszenie do zawarcia umowy.
Jak odróżnić zaproszenie od oferty? Kodeksowa definicja oferty wskazuje, iż oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy. W naszym przykładzie istotnymi postanowieniami są cena i określenie towaru. Co do zasady wystawienie produktu o określonej cenie stanowić będzie ofertę.
Aby tak jej nie traktowano, konieczny jest wpis na stronie, że informacje nie stanowią oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego, a zawarcie umowy odbywa się po potwierdzeniu zamówienia.
W takiej sytuacji przyjęcie oferty jest dla sklepu wiążące i zamówienie powinno zostać zrealizowane. Natomiast w przypadku zaproszenia do zawarcia umowy, do skutecznego zawarcia umowy konieczne będzie dodatkowo potwierdzenie przyjęcia zamówienia przez przedsiębiorcę.
W przedstawionym stanie faktycznym takich wątpliwości nie mamy. Zamówienie zostało potwierdzone i było w realizacji.
Czy więc przedsiębiorca mógł je anulować? W doktrynie i orzecznictwie prawniczym bezsporne jest, że przedsiębiorca może uchylić się od skutków prawnych zawarcia umowy z uwagi na błąd na podstawie art. 84 kodeksu cywilnego. Jednakże, aby przedsiębiorcą mógł się w ten sposób bronić tzn. powołać się na błąd:
- konsument musiałby błąd wywołać lub
- konsument musiałby wiedzieć o błędzie lub
- błąd powinien być z łatwością zauważalny dla niego.
Jako przykład można przedstawić sytuację, gdy przedsiębiorca sprzedający nowe samochody wystawia produkt za 100 złotych, a nie za 100 tyś złotych jak wskazywałaby jego wartość rynkowa. W przypadku zwykle spotykanych promocji powoływanie się na ten artykuł mówiący o błędzie nie ma uzasadnienia.
Reasumując: w sytuacji konsumentki kupującej zabawki sprzedawca nie mógł anulować zamówienia, jeżeli była to typowa promocja.
W takiej sytuacji brak realizacji zamówienia przez przedsiębiorcę mógłby być uznany jako niewykonanie zobowiązania. Niewykonanie zobowiązania wiąże się z odpowiedzialnością odszkodowawczą. W związku z powyższym klientka może domagać się wykonania zamówienia. W razie jego niewykonania, konsumentka ma prawo kupić zabawki w innym sklepie i domagać się naprawienia szkody, czyli m.in. zwrotu różnicy między zamówionym towarem u sprzedawcy, który anulował zamówienie, a kupionym towarem w innym sklepie (na podstawie art. 471 kodeksu cywilnego).
Podstawa prawna: art. 66 §1, 84 i 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 z późn zm.).
———————
Porady prawne są dostępne bezpłatnie dla konsumentów w ramach naszej Infolinii Konsumenckiej 801 440 220 / 22 290 89 16, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00. Obowiązują opłaty za połączenia wg taryfy operatora.
———————
Polecamy pierwszy raport z niezależnych badań produktów: Prześwietlamy Kasze Gryczane, który Fundacja Konsumentów przygotowała we współpracy z Programem FoodRentgen. Raport jest do pobrania jest tutaj.
