Sytuację podróżnych, którzy zawarli umowy o udział w imprezie turystycznej normuje ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
Zagadnienie to zostało uregulowane w art. 47 ust. 4 w/w ustawy, gdzie wskazano, iż: podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Poprzez nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności należy rozumieć sytuację pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania.
W motywie 31 Dyrektywy* której implementacje stanowi przedmiotowa ustawa wskazano, iż: podróżni (…) powinni oni także mieć prawo do rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za jej rozwiązanie, w przypadku gdy nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności miałyby w znaczącym zakresie wpłynąć na realizację imprezy turystycznej. Mogą one obejmować na przykład działania wojenne, inne poważne problemy związane z bezpieczeństwem, takie jak terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży lub katastrofy naturalne, takie jak powodzie lub trzęsienia ziemi, lub warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż do miejsca docelowego uzgodnionego w umowie o udział w imprezie turystycznej.
Epidemia poważnej choroby w docelowym miejscu podróży traktowana jest jako nieunikniona i nadzwyczajna okoliczność o której mowa w ustawie.
Wskazać należy, iż aby nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności, uzasadniały możliwość bezkosztowego odstąpienia od umowy powinny występować w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie i mieć znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Warto jest więc śledzić bieżące doniesienia o epidemii choroby, jej nasileniu i zakresie. Pomocniczo możemy tutaj posiłkować się np. ostrzeżeniami i informacjami dla podróżnych publikowanymi przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Poszczególne sytuacje należy oceniać w kontekście zawartych w ustawie przesłanek.
W przypadku krajów o tak dużej powierzchni jak np. Chiny (kraju, gdzie w dniu pisania tekstu epidemią choroby objęte było głównie miasto Wuhan) trudno jest jednoznacznie wskazać, iż każdy wyjazd do tego kraju uprawniałby do możliwości bezkosztowego odstąpienia od umowy. W sytuacji, gdy podróżny co prawda w ramach wycieczki udawałby się do Chin, ale program wycieczki ograniczałby się do odpoczynku w oddalonym o setki kilometrów od ognisk choroby kurorcie wypoczynkowym, a epidemia choroby nie miałoby wpływu na realizację imprezy turystycznej, podróżny najprawdopodobniej nie byłby uprawniony do bezkosztowego odstąpienia od umowy.
W inny sposób, oceniana byłaby natomiast możliwość bezkosztowego odstąpienia od umowy w przypadku wycieczki objazdowej, której pierwotny program zakładał zwiedzanie atrakcji turystycznych położonych na terenach zajętych następnie przez epidemię choroby, co wpływałoby na realizację imprezy turystycznej.
Należy również zaznaczyć, iż ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych jest stosunkowo nowym aktem prawnych. Pojęcia używane przez ustawę takie jak „nadzwyczajne i nieuniknione okoliczności” czy „najbliższe sąsiedztwo” będą musiały być „napełnione treścią” przez dopiero kształtujące się w tej materii orzecznictwo sądowe.
Wskazać, również należy, iż zgodnie z art. 47 ust. 4 przedmiotowej ustawy, podróżny który odstępuje od umowy o udział w imprezie turystycznej z uwagi na wystąpienie nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.
Podstawa prawna art. 4 pkt 15 i art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 548).
*Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylająca dyrektywę Rady 90/314/EWG (Dz. U. UE. L. z 2015 r. Nr 326, str. 1).
——————–
Polecamy pierwszy raport z niezależnych badań prodkutów: Prześwietlamy Kasze Gryczane, który Fundacja Konsumentów przygotowała we współpracy z Programem FoodRentgen. Raport jest do pobrania bezpłatnie tutaj.
———————
Porady prawne są także dostępne bezpłatnie dla konsumentów w ramach Infolinii Konsumenckiej 801 440 220 / 22 290 89 16,
od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00. Obowiązują opłaty za połączenia wg taryfy operatora.
